Het gebruik van lidocaïne-gel bij blaaskatheterisatie.

Upload 4 december 2009.

Inhoud

Basisgegevens

Auteurs

  • redactie

Autorisators
Nog geen autorisators.

Stap 1: Ask

Klinisch Scenario

Bij kinderen in het ziekenhuis is het soms nodig een blaaskatheter in te brengen. Op de afdeling Zuigelingen wordt bij het inbrengen van een verblijfskatheter een pijnstillende gel gebruikt (Instillagel®), maar bij een eenmalige katheterisatie meestal niet. De verpleegkundigen vragen zich af waarom dit verschil bestaat en eigenlijk ook of lidocaïne-gel wel zin heeft. Reden om eens op zoek te gaan naar ‘evidence’!

PICO

  • P: Kind waarbij een blaaskatheterisatie wordt verricht.
  • I: Lidocaïne-gel gebruiken.
  • C: Geen lidocaïne-gel gebruiken.
  • O: Pijn, stress en discomfort.

De Vraag

Stap 2: Acquire

Tabel van Terminologie

Niet ingevuld.

Zoekacties

Search: gezocht in de Cochrane database en Medline naar systematic reviews en RCTs (tot november 2009). Zoektermen: urethral catheterization, urethral catheterisation, bladder catheterization, bladder catheterisation, pain, discomfort and lidocaine. Limits: All Child: 0-18 years. Resultaten: drie RCTs (Gerard [1], Vaugham², Mularoni³).

Geïncludeerde Studies

    1. Gerard LL, Cooper CS, Duethman KS, et al. Effectiveness of lidocaine lubricant for discomfort during paediatric urethral catheterization. The Journal of Urology 2003;170:564-67. 2. Vaughan M, Paton EA, Bush A, Pershad J. Does lidocaine gel alleviate the pain of bladder catheterization in young children? Pediatrics 2005;116(4):917-20. 3. Mularoni PP, Cohen LL, DeGuzman M, et al, A randomised clinical trial of lidocaine gel for reducing infant distress during urethral catheterization. Pediatric Emergency Care 2009; 25(7):439-43.
    string(4) "hold"

    Stap 3: Appraise

    De Methodologie

    De interne validiteit van het onderzoek van Gerard1 is goed. De primaire uikomstmaat (pijn) is gemeten met de Oucher. Daarnaast is distress-gedrag gescoord m.b.v. een 7-punt Likert schaal. In deze studie worden 20 kinderen van 4 tot 11 jaar op een urologie polikliniek verdeeld in twee groepen: een groep met intra-urethale toediening van lidocaïne-gel en een placebogroep. Bij alle kinderen wordt voor het (eenmalig) inbrengen van de katheter een glijmiddel bij de ingang van de
    urethra aangebracht. Na twee minuten wordt in de interventiegroep (0.5 – 2.0 ml) lidocaine-gel 2% en in de placebogroep (0.5 – 2.0 ml) glijmiddel in de urethra aangebracht. Dit wordt nog tweemaal herhaald met tussenpozen van twee minuten. Tien minuten na start van de procedure wordt de katheter ingebracht. Pijn en distress worden beoordeeld door een verpleegkundige en een pedagogisch medewerker vooraf en na de procedure. De uitkomst van dit onderzoek laat een significant verschil zien op alle uitkomstmaten ten gunste van de lidocaïne-groep. De gemiddelde pijnscore in de lidocaïnegroep vs de placebogroep is 2.10 (sd 1,97) en 6.55 (sd 2.63). De gemiddelde distress score in de lidocainegroep vs de placebogroep is 2.65 (sd 1,97) vs 4.70 (sd 2.07).

    Het onderzoek van Vaugham² is valide en betrouwbaar. De 117 geïncludeerde kinderen tussen 0 en 2 jaar worden verdeeld over een interventiegroep en een placebo groep. De interventiegroep kreeg 1-2 ml lidocaïne-gel 2% op de genitale mucosa en de placebogroep 1-2 ml glijmiddel. Na 2-3 minuten werd de katheter ingebracht. Pijnscores zijn gemeten m.b.v. de FLACC (Face, Legs, Activity, Cry, Consolability) tegelijkertijd door twee onderzoekers op drie momenten: vooraf aan de procedure, tijdens het inbrengen van de katheter en enkele minuten na de procedure. De uitkomst van dit onderzoek laat zien dat katheteriseren bij jonge kinderen een pijnlijke ingreep is, maar er is geen significant verschil tussen de interventiegroep en de placebogroep. Bij alle kinderen wordt voor het (eenmalig) inbrengen van de katheter een glijmiddel op het genitale gebied
    aangebracht. Na twee minuten wordt in de interventiegroep 0.5 ml lidocaïne-gel 2% en de placebogroep 0.5 ml glijmiddel in de urethra aangebracht. Vervolgens wordt na twee minuten de katheter ingebracht. De pijn wordt bepaald m.b.v. de MBPS (Modified Behavioral Pain Scale) door onafhankelijke onderzoekers aan de hand van video’s, waarbij de blindering wordt gegarandeerd. Er zijn drie meetmomenten: vooraf aan de procedure, tijdens het aanbrengen van de lidocaïne/placebo en tijdens de katheterisatie.

    De Resultaten

    De resultaten van deze studie laten zien dat de pijnscore in de interventiegroep tijdens de katheterisatie weliswaar lager is dan in de andere twee groepen, maar dit verschil is niet significant. Bovendien is de pijnscore in de interventiegroep en
    placebogroep tijdens het aanbrengen van de intra-urethale gel (meting 2) duidelijk hoger dan in de controle groep en bijna net zo groot als tijdens de katheterisatie in de controlegroep. Het enige significante resultaat is een vermindering op het item huilen tussen de controlegroep en de interventiegroep ten gunste van de interventiegroep: 3.13.(sd 1.06) vs 2.27 (sd 1.13) op een schaal van 0 tot 4. Al met al moet worden geconcludeerd dat het gebruik van lidocaïne-gel in deze procedure niet overtuigend is.

    Stap 4: Apply

    De Conclusie

    De uitkomsten van de onderzoeken spreken elkaar tegen. Wellicht is dit te verklaren uit de
    verschillende procedures, die in de studies worden gevolgd. In de studie van Gerard et al. wordt de
    lidocaïne (of placebo) in de urethra gebracht en pas na 10 minuten volgt de katheterisatie. In het
    onderzoek van Vaugham et al. wordt de lidocaïne (of placebo) alleen op de genitale mucosa
    aangebracht en vervolgens wordt na 2-3 minuten gekatheteriseerd. In de studie van Mularoni et al.
    wordt de lidocaïne (of placebo) ook in de urethra aangebracht en wordt na 2 minuten de katheter
    ingebracht. Verder blijkt ook dat het aanbrengen van lidocaïne in de urethra discomfort met zich
    meebrengt. Helaas is dit in de studie van Gerard et al. niet gemeten. De studies zijn uitgevoerd bij
    kinderen van verschillende leeftijden.

    De Aanbeveling

    • Het gebruik van lidocaïne-gel als pijnbestrijding bij blaaskatheterisatie wordt niet aangeraden.
    • Niveau van evidence: A2

    Stap 5: Assess

    De Aanbeveling

    Kortom, het gebruik van lidocaine-gel als pijnstilling bij het inbrengen van een blaaskatheter wordt niet overtuigend met wetenschappelijk resultaten onderbouwd. De resultaten van deze CAT zullen worden meegenomen in het herziene protocol ‘blaaskatheterisatie’.