Safety check bij elke verpleegkundige dienstwissel.

De Resultaten

Smeulers et al.(1) combineerden literatuuronderzoek met een experiment onder verpleegkundigen om een overdrachtshandleiding samen te stellen. Van de 27 gevonden SRs uit het literatuuronderzoek, voldeden 4 aan de inclusiecriteria. Hieruit zijn 18 voorlopige aanbevelingen opgesteld, waaronder de safety check van infuuspompen, infuuslijnen, drains, katheters en verband. Voor het experiment werden 20 verpleegkundigen van meerdere afdelingen gevraagd om deze aanbevelingen te beoordelen. De safety check kwam als meest gedragen aanbeveling naar boven.
In een tweede studie deed Smeulers et al.² onderzoek naar de implementatie van de safety check bij de verpleegkundige overdracht aan bed op een cardio-thoracale en een interne afdeling. In totaal werden 1175 overdrachten aan bed geïncludeerd (561 voor en 614 na invoering). De kwaliteit van elke overdracht werd m.b.v een Likertschaal door verpleegkundigen beoordeeld op de volgende aspecten: organisatie/efficiëntie; plaats en inhoud van de overdracht; communicatievaardigheden; klinisch oordeel en professionaliteit. Er was een trend tot een overall hogere kwaliteitsscore, maar
deze was alleen significant voor de aspecten organisatie/efficiëntie en inhoud van de overdracht. Na invoering kwamen er 247 (40.2%) overdrachten in aanmerking voor een safety check aan bed (bijv. infuus, drains of verband). In 185 (74.9%) gevallen was alles volgens verwachting. Bij 25 (10.1%) was de safety check aan bed niet uitgevoerd. Bij 31 gevallen waren er fouten opgemerkt die verdeeld werden over zes categorieën: drains (10/31; 32.2%), intraveneuze medicatie (9/31; 29.0%),
verband (3/31; 9.7%), apparatuur (2/31; 6.5%), algemene conditie (1/31: 3.2%) en overige bevindingen waaronder externe pacemakers (6/31; 19.4%). In aanvullende interviews gaven verpleegkundigen aan dat zij door de safety check een goed beeld van de patiënt hebben aan het begin van de dienst en dat dit bijdraagt aan de kwaliteit van de zorg. De enige belemmering vinden zij de tijd die een bedside safety check kost tijdens de dienstwisseling.
De SR van Mardis et al.³ beschrijft de relatie tussen overdracht interventies en patiënt uitkomsten. Van de gevonden 10774 artikelen, voldeden er 21 aan de inclusiecriteria. De volgende patiënt uitkomsten kwamen voor: valincidenten (n=7), incidenten (n=6), duur van opname (n=4), overlijden (n=4), code aanduidingen (n=4), medicatie fouten (n=4), medische fouten (n=3), complicaties (n=2), decubitus (n=2), uitgestelde ontslagen (n=2) en infecties (n=2). Meerdere artikelen melden een verbetering van de patiëntveiligheid a.g.v. de overdracht interventie(s). De resultaten zijn echter niet consistent en er is een grote heterogeniteit tussen de studies. Een belangrijke oorzaak van de fouten bleek miscommunicatie.
Drach-Zahavy et al.(4) onderzocht de relatie tussen verpleegkundige overdrachten en fouten in de volgende dienst. In totaal werden er 200 overdrachten geobserveerd op 5 verschillende interne afdelingen. In 23% van de overdrachten waren er fouten gemaakt met medicijn doseringen. Uit de analyse bleek dat het gebruik van overdrachtsmethoden, zoals een verbale overdracht met interactieve vragen en het aansnijden van onderwerpen door zowel de verpleegkundige die de dienst overdraagt als de verpleegkundige die de dienst overneemt, resulteerde in een significante vermindering van fouten (p<0.05).